Sommige mensen beginnen spontaan te bibberen bij de gedachte aan wiskunde en sommige wiskundigen reageren idem bij het betrekken van deze mensen bij hun vakgebied. Niet nodig, vindt hoogleraar Frank Thuijsman (UM) want er is voor iedereen iets moois te ontdekken in de wonderbaarlijke wereld van de wiskunde. Samen met zijn collega’s toont hij al meer dan 25 jaar de weg in wetenschapscommunicatie over wiskunde: de ene keer letterlijk, middels een creatieve stadstour, de andere keer figuurlijk, door op enthousiaste wijze jongeren uit te dagen met wiskundige vraagstukken. In deze blog lees je meer over zijn fascinatie voor het vak en de motivatie waarmee Frank deze prachtige projecten realiteit maakt.
Wil je jezelf introduceren?
Mijn naam is Frank Thuijsman en ik ben hoogleraar Wiskunde bij de Universiteit Maastricht, waar ik onder andere verbonden ben aan het Mathematics Centre Maastricht. Mijn achtergrond is in de speltheorie. Dat vakgebied richt zich op wiskundige modellen van competitie en samenwerking. We zoeken dan naar een balans tussen de belangen van de verschillende partijen.
Dat zoeken naar balans doe ik niet alleen in mijn onderzoek. Naast het doen van onderzoek, het geven van colleges en het organiseren van outreach-activiteiten, coördineer ik ook het talentprogramma KE@Work waarin we onze beste bachelorstudenten koppelen aan regionale bedrijven. In mijn werk zoek ik dus doorlopend een balans tussen kennisinhoud creëren, die inhoud overbrengen op studenten en collega’s, en de toepassingsmogelijkheden – de schoonheid en de magie ervan – delen met de maatschappij.
Waarom is het belangrijk om de samenleving te betrekken bij onderzoek?
Wiskunde is voor velen bijna synoniem met abstract, moeilijk en onbegrijpelijk. Dat is ontzettend jammer, want er is in dit oneindigdimensionale wetenschapsgebied zoveel moois te beleven. Toch geven velen het al op wanneer zij op de middelbare school met een glimp van dit vakgebied geconfronteerd worden. Wanneer zij op latere leeftijd inzien dat het meer is dan een trukendoos, en ineens dátgene begrijpen waar zij vroeger zo mee worstelden, gaat plots een fascinerende wereld voor hen open. Iedereen herinnert zich bijvoorbeeld wel de stelling van Pythagoras, a2 + b2 = c2, maar slechts weinigen weten nog wat a, b en c zijn. En dan had je ook nog de abc-formule, waarin a, b en c een heel andere rol hebben. Het lijken moeilijke formules die je vooral uit je hoofd moest leren, terwijl ze ook heel eenvoudig te begrijpen zijn. Zodra de logica duidelijk is, valt alles op zijn plaats.
Ervaart u zelf ook een meerwaarde in het betrekken van (delen van) de samenleving?
Door de jaren heen heb ik regelmatig zo’n aha-erlebnis zien gebeuren. Dat geeft me persoonlijk veel voldoening en een drive om mooie voorbeelden uit de wiskunde te blijven delen met een breed gemêleerd publiek, variërend van beeldend kunstenaars tot verpleegkundigen. Ik werk ook graag mee aan gastlessen en activiteiten voor scholieren om hen al op jonge leeftijd te enthousiasmeren.
Hoe beschrijft u uw wetenschapscommunicatiepraktijk?
Bij de Universiteit Maastricht trekken we als wiskundigen vaak samen op in het organiseren van activiteiten. Een voorbeeld daarvan is de MMM, de Mathematische Modelleercompetitie Maastricht, met een knipoog naar een lokale snackfabrikant (“mmm van …; echt lekker hoor!”). Op een zaterdag in januari komen zo’n 20 teams van elk 5 scholieren bij elkaar in Maastricht. Ze lossen wiskundeproblemen op waarbij modellen een belangrijke rol spelen. De teams komen uit België, Duitsland en Nederland en worden vaak vergezeld door hun leraren die, parallel aan de wedstrijd, een aantal korte lezingen voorgeschoteld krijgen. Direct na de wedstrijd wordt alles nagekeken, worden de oplossingen besproken en vindt de prijsuitreiking plaats. Eigenlijk gaat het natuurlijk allemaal om de eer en, meer nog, om het plezier dat circa 250 personen met elkaar verbindt op zo’n jaarlijkse zaterdagmiddag.
Een ander voorbeeld, vrijer van opzet en zonder het competitieve element, betreft het Math/Maastricht-project. We organiseerden een fototentoonstelling en brachten een gratis alternatieve stadsgids uit, waarin we mooie plekjes in Maastricht verbinden aan opmerkelijke stukjes wiskunde uit het werkveld van collega’s. Zowel de stadsgids als de tentoonstelling trokken veel bekijks en zijn ook nu nog online te bezoeken:
https://www.maastrichtuniversity.nl/mathmaastricht.
Ik prijs mij gelukkig deze en vele andere activiteiten te hebben mogen vormgeven met o.a. mijn zeer gewaardeerde teamleden Marieke, Kateřina en Ralf. Er gaat nog veel moois komen!”