Op vrijdagochtend 19 november vond de workshop wetenschapspodcasts maken plaats, die speciaal in het kader van het Gewaardeerd! verrijkingsprogramma georganiseerd werd. Deelnemers leerden van gerenommeerde podcastmakers Saar Slegers (De man en de maan), Lucas Brouwers (NRC – Onbehaarde Apen) en wetenschappers Veerle Spronck (MU) en Rosa Wevers (UU) (Kunstmatig) de fijne kneepjes van het vak. Hieronder delen we enkele tips die tijdens het panelgesprek ter sprake kwamen.
Tip 1: Maak de podcast die je zelf zou willen luisteren. Misschien wel het allerbelangrijkste: ookal heb je geen high-end apparatuur of groot productieteam. Als je écht op een boeiende, engagerende manier kan vertellen over jouw onderwerp zijn die andere zaken helemaal niet zo belangrijk. Analyseer eens een podcast waar je fan van bent: wat werkt er volgens jou wel en niet? Welke elementen moet een podcast hebben om te zorgen dat jij ernaar zou luisteren?
Tip 2: Anders dan (wellicht) bij een academisch artikel, kun je je niet kunt verschuilen achter het medium. Emoties zijn namelijk goed te horen in iemands stem, en dit is juist wat veel luisteraars aantrekkelijk vinden. Laat jouw enthousiasme, fascinatie of weerzin dus gerust doorklinken in je verhaal. Heb je een originele blik op- of een persoonlijk verhaal over jouw podcastonderwerp? Je kunt ervoor kiezen om dit soort anekdotes ook te delen met je publiek.
Tip 3: Maak een pitch of trailer van je podcastidee. Dit verplicht je om scherp op een rijtje te zetten waar jouw podcast over gaat en waarom luisteraars zich op jouw verhalen zouden moeten abonneren.
Tip 4: Zelf aan de slag, of aansluiten bij universiteit?
- Sommige universiteiten in Nederland produceren een eigen podcast of kunnen jou via hun communicatieafdeling ondersteunen bij het opzetten van jouw eigen podcast. Als jij je hierbij wilt aansluiten is het een voordeel dat je mogelijk gebruik kan maken van hun expertise, technische middelen, promotiekanalen, etc.
- De voordelen van eigenhandig een podcast beginnen is dat je volledige zeggenschap hebt over de inhoud, publicatiedata, deadlines en de taal die er gesproken wordt.
Tip 5: Waar zitten de spanningen (conflicten) in het onderwerp dat je wil bespreken? Voor wie staat er iets op het spel en waarom? Dit is een belangrijke vraag voor alle soorten podcasts, ook bij een interviewformat of bij het delen van je onderzoeksresultaten. Bedenk welke elementen van jouw onderwerp maakt dat jouw onderwerp relevant en interessant is voor je publiek?
Tip 6: Kies voor onderwerpen die ‘evergreen’ zijn. Ga je toch voor onderwerpen uit de actualiteit? Probeer deze dan te behandelen als ‘softe’ actualiteit. Dit betekent dat het later ook nog leuk zou moeten zijn om terug te luisteren.
Tip 7: Wacht niet te lang met het maken van een podcast en vind snel een proefluisterpubliek. Het is wellicht verleidelijk om je te verliezen in een uitgebreid driejarenplan waarin je alle thema’s volledig hebt uigedacht. Toch is het verstandig om lekker aan de slag te gaan en om feedback te vragen bij iemand die kritisch durft te zijn. Zo leer je het snelst wat werkt en wat niet.
Tip 8: Kijk naar het project als een leerproces. Bekijk het maken van een podcast als een leertraject waar je zelf iets van leert en vergeef jezelf als je onderweg fouten maakt.
Tip 9: Durf onvolledig te zijn. Blijf jezelf goed afvragen: Wat is het centrale thema? Wat is mijn vraag? Je kan maar zoveel uitleggen in een aflevering (of zelfs een serie) dus kijk streng naar de informatie je wil vertellen. Vraag je af hoe je een onderwerp naar bevrediging kunt uitleggen zonder je te verliezen in alle details.
Tip 10: Denk goed na over de lancering van je podcast. Misschien kun je met een organisatie samenwerken die het op sociale-mediakanalen willen delen, of wellicht kun je het beluisteren van de eerste aflevering laten samen vallen met een evenement?