#Braintalk: wat wil jij weten over je brein?

Gewaardeerd! spreekt met Annelinde Vandenbroucke (foto: 3e v.r.) over de wetenschapscommunicatie-activiteiten van de wetenschappers die onderzoek doen naar hersenontwikkeling van jongeren, aan de Faculteit der Sociale Wetenschappen, Leiden. “Het gaat hier echt om teamwerk hoor!”, benadrukt ze vanaf het eerste contact. Ze spreekt daarom als woordvoerder voor het team, die bijzondere initiatieven onderneemt om specifiek jongeren bij onderzoeksactiviteiten te betrekken.

Wie ben je en wat is je functie?

Mijn naam is Annelinde. Ik ben in januari 2018 begonnen bij Universiteit Leiden als programmacoördinator bij Neurolab NL: een project dat een toekenning heeft gekregen van de Nationale Wetenschapsagenda (NWA) en waar wetenschapscommunicatie vanaf het begin centraal heeft gestaan. Tegenwoordig ben ik ook werkzaam op de afdeling Ontwikkelings- & Onderwijspsychologie, als coördinator van de onderwijsverdeling en als docent. Bij het vak Current Research Practices in Developmental Psychology, speelt het betrekken van de maatschappij bij onderzoek een belangrijke rol. Wetenschapscommunicatie is dus op verschillende manieren met mijn werk verweven.

Hoe beschrijf je de wetenschapscommunicatiepraktijk van jou en je collega’s?

Het team organiseert van alles en de activiteiten zijn erg divers! We werken aan materialen voor professionals in de vorm van lespakketten, lezingen en tijdschriften, maar we zijn ook erg actief in het betrekken van jongeren. Je ziet dat veel wetenschapscommunicatie nog steeds gericht is op professionals, ook wanneer het onderzoek kinderen of adolescenten betreft. Ons initiatief KijkInJeBrein, een website die onder leiding van Eveline Crone tot stand is gekomen met behulp van een subsidie uit de Spinoza Premie, is juist voornamelijk gericht op jongeren. Op de site kunnen zij meer leren over thema’s als sociale relaties, pesten en leren. Iedereen uit het onderzoeksteam heeft stukken aangeleverd en meegedacht over de uitvoering ervan. Daarnaast hebben we een speciale editie over neurowetenschap voor jongeren tussen 8 en 14 jaar ontwikkeld in samenwerking met Frontiers of the Young Mind, een Engels platform dat wetenschap vóór en dóór kinderen centraal zet. We organiseren ook jongerenpanels, waarbij we de mening van jongeren vragen over onderzoeksthema’s en resultaten. Met de toekenning uit het Pilotfonds Gewaardeerd! willen we bijvoorbeeld bij kinderen en jongeren kijken wat ze al wel en niet weten over hersen- en gedragsontwikkeling, en vervolgens inspelen op hun vragen via een manier die hen aanspreekt, of dat nou via een filmpje, lesmateriaal of een podcast is.

Waarom vinden jullie het belangrijk om jongeren zo actief te betrekken bij onderzoek?

Allereerst omdat het over hen gaat; zij vormen het onderzoeksonderwerp. Als je iets over hun gedrag onderzoekt, is het eigenlijk niet meer dan logisch om hen te betrekken en de resultaten met hen te delen. Als je ze vraagt om mee te doen, kunnen er aan beide kanten allerlei waardevolle inzichten ontstaan. Daarnaast zijn jongeren de toekomst, dus het is goed om op hun vragen in te spelen; misschien zijn het wel wetenschappers in de dop.    

Het klinkt alsof de jongerenpanels ook een meerwaarde hebben voor jullie, klopt dat?

We willen onderzoek mét jongeren doen. Ik denk dat jongeren veel meer weten en kunnen dat wij volwassenen soms denken. Laatst hoorde we van onze jongerenambassadeurs over onderzoek naar pesten: “We vinden het onderwerp heel interessant, maar het wordt een beetje negatief en belerend gepresenteerd.” Met die feedback hebben we besloten om het juist eens vanuit een constructief perspectief te bekijken. Het onderzoek is niet wezenlijk veranderd, maar je gaat net vanuit andere vragen denken, zoals hoe je elkaar in pestsituaties juist kan helpen. Zo sluit het beter aan bij de leefwereld van jongeren. Vragen of onderwerpen die zij belangrijk vinden, kun je zo direct meenemen in het onderzoek. Uiteindelijk kom je zo tot initiatieven die voor iedereen de meeste meerwaarde hebben.

Kun je een wetenschapscommunicatiemoment beschrijven die je altijd bijgebleven is?

Tijdens een van de eerste projecten waar we jongeren betrokken, hebben we gevraagd of zij hun bijdragen en inzichten wilden delen tijdens een symposium voor wetenschappelijke partners. Een groep van vier MBO studenten hebben toen hun ideeën gepresenteerd. Het enthousiasme van de jongeren en het niveau van hun presentatie maakte mij zo trots. Daarnaast ben ik erg blij met de onderzoeksambassadeurs die afgelopen zomer van start zijn gegaan. Tijdens focusgroepen hebben we geïnformeerd wat de juiste vorm is voor jongeren om over onderzoeksresultaten te leren. We gebruiken al sociale media, maar zij gaven ons het inzicht dat we een soort ambassadeur nodig hadden. Sinds augustus zijn er nu twee jongerenambassadeurs actief op sociale media die het onderzoek op een begrijpelijke manier vertalen. Ik vind het tof dat we dankzij de feedback van deze jongeren dit een realiteit hebben gemaakt.

Heb je praktische een tip of les over het organiseren van wecom/pe-initiatieven die ook relevant kan zijn voor andere onderzoekers?

Over het algemeen: betrek je doelgroep erbij. Vraag al helemaal aan het begin van een project of iets een goed idee is, en bespreek het breder dan je eigen wetenschapsteam. Die zitten vaak al zo veel stappen verder in de materie, dat het goed is om van iemand die nog nooit van het onderwerp gehoord heeft om feedback te vragen. Dan kom je altijd wel tot een of twee inzichten die je kan meenemen.

Meer weten over de verschillende activiteiten en initiatieven die het wetenschapsteam organiseert? Neem eens een kijkje op  changeleiden.nl en universiteitleiden.nl/en/social-behavioural-sciences/education-and-child-studies/brainandeducationlab

Team (op foto van links naar rechts)  
Berna Güroğlu
Kiki Zanolie
Neeltje van den Bedem
Iris Koele
Linda van Leijenhorst
Annelinde Vandebroucke
Dietsje Jolles
Sabine Peters